Euskararen ospakizunak
Euskararen aldeko ospakizun bilkura handiak egiten dira Euskal Herrian, batzuetan diru bilketa moduan, gehienetan euskaren irakaskuntzan ari diren antolakundeen lana errazteko helburuaz. Ospakizun horietan aditzera ematen da gizartearen engaiamendua, gure hizkuntza berreskuratu eta normalizatzeko ahaleginarekin. Esan daiteke euskararen eta euskal kulturaren atxikimendu adierazpen bihurtu direla.
329. Korrika euskararen aldeko lasterketa handi bat da, helduen Alfabetatze eta Euskalduntze
Koordinakundeak (AEK) antolatzen duena. Korrikalariek txandaka egiten dute bidea,
lekuko bat eskutan daramatela, hamar egunez eta gauez gelditu gabe, Euskal Herria
alderik alde zeharkatuz. Bi urtez behin, AEKren finantzaketari laguntzeko milaka pertsona,
elkarte, enpresa eta erakunde publiko nahiz pribatu elkartzen dira. Korrikalari bakoitzak
kilometro bana egiten du, aurrez erosi beharra duena. Kilometro bakoitzaren prezioa aldagarria
da, lekuaren eta orduaren arabera: ez da berdin Bilboko Kale Nagusiko zati bat, edo
inor bizi ez den mendiko herri arteko zati bat. 330. Korrika-ren helburuak dira gizartea sentiberatzea eta AEK-ko euskaltegietarako dirua
biltzea. Lehenengo aldiz 1980an antolatu zenez geroztik, 17 edizio egin dira orain arte, bakoitza
ibilbide desberdin batekin. 2009ko edizioan, 2.000 kilometroko bidea egin zuen. 331. Maila apalagoan bada ere, euskararen aldeko antzeko lasterketak sortu izan dira Bartzelonan,
Madrilen, Mexikon, Argentinan, Estatu Batuetan, Pekinen eta Hong Kong-en, euskal
etxeek antolaturik. 332. Korrika 16,
Donostiako kaleetan zehar. 333. Lehen Korrika 1980an egin zen.
Lekuko Oñatiko Unibertsitatetik abiatu
zen, elurpean, orduan Euskaltzaindiko
idazkari zen Jose Maria Satrustegiren
eskuetan. 15. edizioan, 2007an,
600.000 partaide izan zituen. 334. Edizio bakoitzean, Korrika-k omen egiten
die gizarte edo kultur bizitzan euskararen
alde lan egindakoei. 2009an, Euskal
Herrira lan bila eta bizitza hobe baten bila
etorri eta euskara hizkuntza propiotzat hartu
zutenak omendu zituen. 335. Herriz herri, gau eta egun,
jendea kaleetara edo bide
bazterretara biltzen da
partaideekin batera korrika
egiteko. Horrela, gizartearen
atxikimendua edizio
bakoitzean berritzen
da. 336. Remigio
Mendiburuk
egindako
Korrika-ren
lekukoa. 337. Korrikak sortutako
ereduaren antzera, Europan
gisa horretako lasterketak
egiten dira: Bretainian,
Ar Redadeg lasterketak bost
departamentuak zeharkatzen
ditu, urtero 2008az geroztik.
Irlandan, gaelikoaren aldeko
lasterketak Rith izena darama;
lehen edizioa 2010ean
antolatu zen. Katalunian,
Correllengua izena
hartzen du, 1996az
geroztik, urtero egiten
den sentiberatze kanpainak.
Galizian, Correlingua
(2000) ekimenak lasterketa
anitz biltzen ditu, galizieraren alde. 338. AIkastolek ere urtero antolatzen dituzte, jendetza handiak biltzen dituzten
ekitaldiak, ikastolen instalazioak eta profesionalen lana hobetzeko
diru bilketa gisa.
Lehen Kilometroak jaia 1977an antolatu zen; musika, antzerkia eta beste
ekitaldi asko izan zituen, oinez egin beharreko ibilbide baten inguruan.
Beasain-Lazkaon egin zenez geroztik,
urtero antolatzen dute Gipuzkoako
ikastolek.
Ereduak arrakasta izan zuen, eta,
gaur egun, lurralde bakoitzeko ikastolek antolatzen dute halako jai bana.
Jendetza handiak bildu ohi dira, besteak beste, pertsona ezagun asko,
artearen, kirolaren, politikaren edo kulturaren mundutik. 339. Bizkaiko ikastolek
Ibilaldia antolatzen dute; lehen
aldiz, Getxon egin zen, 1978an,
Uribe Kosta aldeko ikastolek
antolatua. 340. Araba Euskaraz
ekainean antolatzen
dute; lehen edizioa
Gasteizen egin zen,
1981ean. 341. Nafarroan, lehen
Nafarroa Oinez Altsasun
bildu zen, 1981ean; 30.000
lagun elkartu ziren.
Azken edizioetan, ehun bat
mila lagun bildu ohi ditu. 342. Herri Urrats leku berean antolatzen da,
Senpereko lakuaren inguruan, 1984az geroztik,
Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako
ikastolek antolatuta. Bildutako dirua 27
ikastetxeetarako izaten da, kooperatiba
moduan kudeatzen baitituzte gurasoek. 343. AEuskal Eskola Publikoak
jai erraldoi bat ospatzen
du urtero, euskarazko
irakaskuntzaren alde,
1991z geroztik,
Euskal Herriko Ikasleen
Guraso Elkarteak antolatuta.